Собиқ президенти Қирғизистон ба ватан баргашт
Собиқ президенти Қирғизистон Аскар Акаеви дар ҷустуҷӯ қарор дошта, дар 16 соли охир бори аввал ба кишвар баргашт. Тибқи гузоришҳо, бозгашти ӯ пас аз он имконпазир шудааст, ки мақомот амнияти ӯро ба ивази ҳамкорӣ бо тафтишот кафолат додаанд. Дар ин бора рӯзи 2 август расонаҳои маҳаллӣ ва ҷаҳон хабар додаанд.
Қаблан мақомоти кунунии кишвар Аскар Акаевро бо иттиҳоми муомилоти коррупсионӣ ҳангоми бастани созишномаи генералӣ, ки оид ба истихроҷи кони тиллои Кумтор дар соли 1992 барои Қирғизистон номувофиқ буд ва соли 1994 ба он тағйирот ворид карда шуд, ҳангоми таҷдиди созишномаи умумӣ бо як ширкати канадии Cameco дар соли 2003 ба рӯйхати афроди таҳти ҷустуҷӯ қарор дошта дохил намуданд.
Ёдрас мекунем, ки 17 майи соли 2021 парлумони Қирғизистон бар асоси хулосаҳои комиссияи давлатӣ қарор дар бораи ҷорӣ намудани идоракунии муваққатии беруна дар иншоот вобаста ба «амалҳои бемасъулиятонаи» ширкати Centerra Gold Inc. ба дағалона вайрон кардани стандартҳои экологӣ айбдор карда шуд.
Дар посух, Centerra Gold Inc дар Канада ба Додгоҳи Арбитражии Байналмилалиӣ бо ибораи «ғасби кон аз ҷониби ҳукумати Қирғизистон» алайҳи амалҳои ҳукумати Қирғизистон даъво пеш овард. Аз ин рӯ, возеҳан, бо ҷалби Аскар Акаев ба парвандаи ҷиноӣ ва гирифтани шаҳодати зарурӣ мақомот мехоҳанд мавқеъи худро дар назди Додгоҳи Байналмилалӣ тақвият диҳад.
Хабарнигори қирғиз Перизат Қирғизбоева вазъро чунин шарҳ дод:
«Масъалаи сиёсат дар кишвар, хусусан дар мавриди Кумтор ба сиёсати хориҷии Қирғизистон вобастагӣ дорад ва сиёсати хориҷии Қирғизистон ба сӯи манфиатҳои «шарики стратегии» худ дар симои Русия равона шудааст. Аз ин рӯ, комилан бо итминон метавон гуфт, ки масъалаи Кумтор ба фоидаи Русия ҳал хоҳад шуд ва барои ин ҳама роҳҳои имконпазир, аз ҷумла ҷалби президенти собиқ Аскар Акаев ба парвандаи ҷиноии зидди Кумтор ва бо ин васила аз ӯ далелҳои зарурӣ алайҳи сармоягузорони Канадагӣ ҷустуҷӯ карда мешавад. Бояд қайд кард, ки ивазшавии тороҷгарон бо тороҷгарони дигар ба манфиати мардуми қирғиз нест. Зиёда аз он, зарар ва хасисии *конӣ* ҳокимон ки дар сари қудратанд кишварро боз ба як занҷири вобастагии сиёсӣ ва иқтисодӣ ба истилоҳ «шарики стратегӣ» мекашанд.
