Тина Канделаки ба Қазоқистон роҳ дода намешавад
Барандаи телевизиони рус ва мудири шабакаи ТНТ Тина Канделаки ба далели изҳорот дар бораи ҷойгузинии забони русӣ дар Қазоқистон аз вуруд ба ин кишвар мамнӯъ шуд. Дар ин бора намояндаи Вазорати корҳои хориҷии Қазоқистон Айбек Смадияров рӯзи 22 январ дар конфронси матбуотӣ ба хабарнигорон хабар дод. “Давлат инро ҳеҷ гоҳ намебахшад, ӯ ба Қазоқистон омада наметавонад, агар ояд ҳам, вуруд нахоҳад шуд”, — изҳор намуд Смадияров. Ӯ инчунин дар бораи интиқоди изҳороти Канделаки дар бахши қазоқии шабакаҳои иҷтимоӣ изҳор дошт.
«Агар ба ҳар кадоми онҳо диққат кунем, вақтамон намерасад. Аз ҳама аламовар он аст, ки ин кишвари ҳамсоя аст, дӯстони мо аз кишвари мо хабар надоранд. Зеро маълумоти онҳо дар бораи мо нодуруст аст. Ба ҷои ворид шудан ба муноқиша дар шабакаҳои иҷтимоӣ, биёед кори худро идома диҳем», гуфт Смадияров.
Ёдрас мекунем, ки қаблан Канделаки дар бораи нияти мақомоти Қазоқистон барои иваз кардани номҳои русии истгоҳҳои роҳи оҳан бо номи қазоқӣ изҳори назар карда буд. “Дар Қазоқистон оҳиста-оҳиста забони русиро дар сатҳи давлатӣ аз байн мебаранд. Вазорати нақлиёти кишвар мехост, номҳои русии якчанд истгоҳҳои роҳи оҳанро иваз карда, номҳои қазоқӣ гузорад. Масалан, хостанд истгоҳи «Уралск»-ро ба «Орал», «Узен»-ро ба «Жанаозен» ва ғайра иваз кунанд. Чунон ки таҷрибаи кишварҳои Балтикӣ нишон медиҳад, ин тамоюли хеле хавфнок аст. Дар ин ҷо низ ҳама чиз майда-чуйда оғоз ёфта, баъдан ба муаммои калон табдил ёфт: мактабҳои русй баста шуданд, ёдгориҳои шӯравиро аз байн бурданд, забони русиро манъ карданд ва ниҳоят нафақахӯронро ба сармо ронданд. Аён аст, ки бо баҳонаи пуштибонӣ аз мавқеъи худ дар таърих метавон хеле дур рафт, махсусан дар паси таърих пинҳон шуда, таблиғи чунин тасмимҳои шубҳанок хеле осон аст”, навиштааст Канделаки дар телеграми худ.
Моҳи октябри соли 2023 Вазорати умури хориҷии Қазоқистон ба хабарнигорон дар бораи мавҷудияти феҳристи «шахсони номатлуби вуруд ба Қазоқистон» хабар дода буд, дар он ба ҷуз аз Канделаки, таблиғгари Кремл Тигран Кеосаян низ қарор дорад. “Албатта, ин феҳрист дар мо вуҷуд дорад. Вале ин феҳристи корӣ аст ва мо онро ошкор карда наметавонем. Дар бораи шумораи чунин ашхос низ чизе гуфта наметавонам”, гуфт ба хабарнигорон намояндаи Вазорати умури хориҷӣ.
Қобили зикр аст, ки ин бори аввал нест, ки намояндагони доираҳои сиёсӣ ва матбуотии Русия матолиби таблиғотиро дар бораи фишорорӣ ба забони русӣ ва русситезӣ дар Қазоқистон таблиғ мекунанд. Вокуниши мақомоти Қазоқистон чун одатӣ нотавон аст, ки ҷои тааҷҷуб нест, зеро Русия амнияти режими кунунии Токаевро таъмин мекунад, қудрат ва эҳтимолан ҷони ӯро бо ёрии аскарони рус дар моҳи январи соли 2022 вақте, ки мардум ба инқилоб бархеста буд, бераҳмона пахш кард. Токаев дар посух ба наҷотдиҳандагонаш изҳори миннатдорӣ карданро фаромӯш намекунад ва дар ҳар фурсат ошкоро эълон мекунад, ки “Русия шарики стратегии Қазоқистон аст”. Моҳи декабри соли 2023 Токаев дар мусоҳиба бо Euronews дидгоҳи худро дар бораи равобити оянда бо Москваи рондашуда аз арсаи байналмиллалӣ, тавсиф кард. “Русия шарики стратегии Қазоқистон аст. Мо бо Русия тӯлонитарин марзи заминӣ дорем. Инчунин мо анъанаҳои ҳамкорӣ дорем, ки бояд ҳифз шаванд ва ё ҳадди аққал аз он даст кашида нашаванд”, — гуфт ӯ.
