Тоҷикистон: боз маҳдудиятҳо ва содироти барқ ба хориҷа
Роҳбарияти ширкати давлатии ҶСК «Барқи Тоҷик» дар нишасти матбуотии рӯзи 6 август ба саволи хабарнигорон дар бораи замони бекор гардидани маҳдудиятҳо барои барқ изҳор дошт, ки маҳдудияти нерӯи барқ дар давраи тирамоҳу зимистон дар кишвар то замоне, ки нерӯгоҳи барқии Роғун пурра ба истифода дода нашавад, идома хоҳанд ёфт. Илова бар ин, муовини раиси ҶСК «Барқи Тоҷик» Абдулло Қурбонзода изҳор намуд, ки ҷорӣ шудани маҳдудиятҳо бо афзоиши талабот ба нерӯи барқ ва сатҳи нокифояи об дар обанборҳо вобаста аст. «Таъмини нерӯи барқ аз ҳаҷми об дар маҷрои дарёи Вахш вобаста аст», — гуфт ӯ.
Ҳамчунин, вазири энергетика ва захираҳои обии ҶТ Далер Ҷумъа огоҳ кард, ки сокинон бояд аз ҳоло ба зимистон омодагӣ гиранд ва ангишт захира намоянд. «Истеъмолкунандагони нерӯи барқ ва мо бояд аз ҳамаи имкониятҳо истифода бурда, дигар намудҳои сӯзишвориро низ захира кунем. Масалан, ангишт. Ҳукумати Тоҷикистон чораҳои заруриро барои таъмини саривақтии шаҳрвандони Тоҷикистон бо ангишт меандешад», — изҳор дошт ӯ.
Хотиррасон мекунем, ки аз маҳдудиятҳои нерӯи барқ дар давраи тирамоҳу зимистон аҳолии Тоҷикистон аллакай 30 сол азият мекашад. Бо вуҷуди он ки Эмомалӣ Раҳмон солҳо пеш тантанавор эълон карда буд, ки маҳдудияти нерӯи барқ дар ҷумҳурӣ пурра бардошта мешаванд. Хомӯшкуниҳои маҳдудиятӣ дар маҳалҳои аҳолинишини кишвар ба ҷуз пойтахт ва шаҳрҳои калон то ҳол идома доранд. «Бо мақсади беҳтар кардани сатҳи зиндагии аҳолӣ, таъмини фаъолияти самараноки корхонаҳои истеҳсолӣ ва дигар соҳаҳои иҷтимоӣ-иқтисодии кишвар, аз фардо — аз 14 январи соли 2017, маҳдудияти нерӯи барқ пурра бардошта мешавад, яъне аҳолӣ, муассисаҳои иҷтимоӣ ва корхонаҳои истеҳсолӣ дар тамоми қаламрави кишвар бо нерӯи барқ 24 соат дар шабонарӯз таъмин хоҳанд шуд. Бардоштани маҳдудият имконият медиҳад, ки камбудиҳои зиндагӣ ва ташвишҳои ҳамватанони мо коҳиш ёбанд ва шароит барои рушди пайвастаи иқтисодиёти кишвар фароҳам оварда шавад», — гуфта буд он замон Раҳмон.
Ҳамин тавр, дар тӯли 7 сол мансабдорон ҳар сол мекӯшанд ҷорӣ кардани маҳдудиятҳоро ҳамчун чораи муваққатӣ пешниҳод кунанд, ки гӯё бинобар набудани боришот, сатҳи пасти об дар обанборҳо, таъмири таҷҳизот, садамаҳо ё афзоиши истеъмоли нерӯи барқ бар асари рушди иқтисодиёт ва афзоиши шумораи аҳолӣ ба вуҷуд омадааст.
Аммо, коршиносон мегӯянд, ки сабаби аслии ҷорӣ кардани маҳдудиятҳо дар содироти барқ ба хориҷа мебошад, яъне режим аслан содироти барқро ба кишварҳои ҳамсоя аз таъмини аҳолии худ авлотар медонад. Масалан, ахиран хадамоти матбуотии Вазорати энергетикаи Қирғизистон хабар дода буд, ки вазири энергетика ва захираҳои обии Тоҷикистон Далер Ҷумъа ва вазири энергетикаи Қирғизистон Таалайбек Ибраев масъалаҳои санҷиши инфрасохтори хатти интиқоли барқи баландшиддати байниминтақавии CASA-1000 дар ҳудуди ду кишварро баррасӣ карданд. Ин хатти интиқоли барқ интиқоли нерӯи барқро аз Тоҷикистон ва Қирғизистон ба Афғонистон ва Покистон дар назар дорад. Вазири тоҷик изҳори умедворӣ кард, ки сохтани инфрасохтори зарурӣ дар Афғонистон то охири соли оянда анҷом хоҳад ёфт. «Ин ба мо имкон медиҳад, ки лоиҳаро дар аввали соли 2026 оғоз кунем», — гуфт ӯ. Аз ин рӯ, аз рӯи ниятҳои мақомот барои афзоиши содироти нерӯи барқ, ба назар мерасад, ки аҳолии кишвар ба барҳам додани маҳдудиятҳо умедвор набошанд, баръакс, бояд барои афзоиши маҳдудиятҳои оянда омодагӣ гиранд.
