Русия ҳузури низомии худро дар Осиёи Марказӣ тақвият медиҳад
Вазири дифои Русия Сергей Шойгу гуфт, ки Москва ният дорад пойгоҳҳои низомиро дар Тоҷикистон ва Қирғизистон дар робита ба вазъият дар Афғонистон тақвият диҳад.
Вазири дифои Русия ин изҳоротро дар пасманзари тамринҳои низомии «Ҳамкории минтақавӣ — 2022» бо ширкати кишварҳои Осиёи Марказӣ, ИМА, Муғулистон ва Покистон дар Тоҷикистон баён дошт.
Нақшаҳои Москва алайҳи таҳдиди афзоянда ба амнияти минтақа аз ҷониби Афғонистон барои таҳкими пойгоҳҳои низомӣ дар Осиёи Марказӣ, Сергей Шойгу дар нишасти кишварҳои узви СҲШ дар Тошканд, эълон кард:
«Чолиби ҷиддии амниятӣ дар Осиёи Марказӣ вазъи Афғонистон боқӣ мемонад, ки дар он ҷо созмонҳои террористии байналмилалӣ, аз қабили ДОИШ ва Ал-Қоида фаъол мешаванд. Дар заминаи муқовимати мусаллаҳона, ки идома дорад, вазъи иқтисодиву иҷтимоӣ бадтар мешавад, мафкураи радикализми динӣ ҷой дода шуда, қочоқи маводи мухаддир ва ҷиноятҳои фаромарзӣ ривоҷ меёбад. Дар навбати худ, мо омодагии ҷангии пойгоҳҳои низомии Русия дар Қирғизистону Тоҷикистон ва ҳамчунин нерӯҳои дигари вокуниш ба вазъиятҳои эҳтимолии бӯҳрониро баланд мебардорем”, — гуфт Шойгу.
Нозирон қайд мекунанд, ки ин изҳорот пеш аз ҳама ба суст шудани нуфузи низомию сиёсии Русия дар минтақаи Осиёи Марказӣ дар пасманзари нокомии таҷовуз ба Украина мебошад, на бо ягон таҳдиди воқеӣ. Агар хатари ворид шудан аз қаламрави Афғонистон зиёд мебуд, Федератсияи Русия як қисми контингенти мустақар дар Тоҷикистонро ба ҷанги Украина ҷалб намекард. Дар воқеъ, амнияти минтақа камтарин нигаронии Кремл мебошад.
Сиёсатшиноси қирғиз Одил Турдуқулов бар ин назар аст, ки Москва барои аз даст надодани нуфуз дар Осиёи Марказӣ нуқтаҳои танишро нигоҳ медорад. Мисоли ин, ба назари ӯ, равобити Толибон ва Душанбе аст:
“Аз як тараф Шойгу дар бораи баъзе чолишҳои мавҷуда дар Осиёи Марказӣ дуруст қайд мекунад, ки яке аз онҳо вазъ дар Афғонистон аст. Ин бахусус барои Тоҷикистон, ки бо он ҳаммарз аст, хеле хатарнок мебошад. Зеро миёни Душанбеву Кобул мушкилоти зиёд вуҷуд дорад. Аммо сабабҳои дигар дар суханони Шойгу пинҳон аст. Зеро мавқеи геополитикии Русия дар минтақа заиф мешавад. Мо мебинем, ки кишварҳои Осиёи Марказӣ аз Кремл дур шуда, кӯшиш мекунанд, ки сиёсати хориҷиро худ ба роҳ монанд. Москва дар таъмини амнияти сиёсӣ ва низомӣ дар минтақа танҳо буд. Ҳоло онҳо аз гум кардани кузури худ метарсанд ва ин онҳоро хеле ба ташвиш меорад. Ҳоло фаолияти Русия ба сӯи Украина нигаронида шудааст. Он инчунин макони бархӯрд бо Ғарб аст. Эҳтимол, агар боз як макони низоъ пайдо шавад, Ғарб маҷбур мешавад, ки бо Русия музокира кунад. Аз ин рӯ, Москва ваҷҳ дорад, ки дар минтақаҳои дигар маконҳои низоъ эҷод кунад».
Қобили зикр аст, ки пас аз изҳороти Шойгу, дар расонаҳои Русия нашрияҳое пайдо шуданд, ки гуё Толибон ба марз бо Тоҷикистон нерӯҳои изофӣ ва мошинҳои зиреҳпӯшро ҷамъ мекунад. Масалан, порталҳои русии Avia.Pro ва Military Affairs навиштаанд, ки ҳаракати тонкҳо ва мошинҳои зиреҳпӯши ҷунбиши Толибон ба самти марзи Тоҷикистон дида мешуданд.
«Сухан дар бораи истиқрори гурӯҳи бузурги террористон дар наздикии марз бо ин давлат меравад, ки ин метавонад далели омодагии террористон ба ҳамла ба Тоҷикистон бошад», — қайд мекунад Avia.Pro.
