Мақомоти Тоҷикистон камбизоатиро ба вуҷуд меорад
Бинобар ба таҳқиқоти донишгоҳи Тулейни ИМА (Tulane University), ки онро Азия-Плюс истинодан меорад гуфта шудааст, ки сиёсати молиявӣ-буҷавӣ дар Тоҷикистон ба афзоиши камбизоатӣ ва нобаробарӣ дар кишвар мусоидат мекунад. Мутахассисони ин донишгоҳ, ки дар Ню Орлеани Луизиана ҷойгир аст, маводи таҳлилии 40-саҳифагӣ таҳти унвони «Таъсири сиёсати молиявӣ ба камбизоатӣ ва нобаробарӣ дар Тоҷикистон» омода карданд.
Хулосаҳои асосии таҳлилгарони Донишгоҳи Тулейн аз он иборатанд, ки сарбории андоз (чи андозаҳои мустақим ва чи ғайримустақим) барои камбизоатон дар ҷумҳурӣ баланд аст ва он ба андешидани чораҳои паст кардани сатҳи камбизоатӣ ва фарқи байни сарватмандон ва камбизоатон дар кишвар монеа эҷод мекунад. Гузашта аз ин, онҳо мегӯянд, ки хароҷоти иҷтимоӣ, ки ба камбизоатон равона карда шудааст, дар амал ба нишони муқаррар шуда ирсол карда намешавад.
Муаллифони гузориш чунин мешуморанд, ки ҳаҷми кӯмакҳои нишонии иҷтимоӣ ба мардуми камбизоат дар ҷумҳурӣ барои ҷуброни тарҳҳои андоз ва коҳиши назарраси камбизоатӣ нокофӣ аст.
Инчунин мавриди қайд аст, ки Тоҷикистон дар қатори 10 кишвари дорои баландтарини андоз аз даромад қарор дорад ва тақрибан 60%-и буҷаро ҳамасола андозсупорандагони оддӣ ташкил медиҳанд. Корхонаҳо ва ширкатҳои калон дар кишвар ё аз ҷониби оилаи Раҳмон ё атрофиёни ӯ идора карда мешаванд ва нисбат ба онҳо имтиёзҳои андозбандӣ мавҷуданд.
Иқтисодшиносони тоҷик қайд мекунанд, ки модели низоми андозбандии Ғарб, ки имрӯз ҳукумати дунявии Раҳмон дар Тоҷикистон татбиқ мекунад, худ аз худ ғалат ва аз ҳад зиёд гарон аст, ба фарқ аз модели иқтисодии исломие, ки таърихан дар минтақа татбиқ шудааст ва дар он тамоми захираҳои зеризаминӣ моликияти умумӣ буда, аҳолӣ танҳо закот пардохт мекунад, ҷорӣ кардани андозҳои иловагӣ дар Ислом манъ аст.
